Kıymet SAĞLIK EROZ
Overthinking, yeni gibi olsa da insanların çok uzun zamandır yaşadığı bir sorundur. Aynı düşünceler üzerinden tekrarlayan kaygılı yorumlama ve analiz durumunu içerir. Ve genelde bu tekrarlayan düşünce hali, negatif olaylar üzerinden katlanarak ilerler.
Bir insanın beyninden bir günde ortalama 70 bin düşünce geçer ve bu düşüncelerin %95 bir önceki günle aynıdır. Bunu nedeni günlerin birbirinin aynı olmasıdır. Bu da zihni bir rutine alıştırır ve aynı düşünceler üzerinden düşünmesine neden olarak beynin yeni düşünceler üretmesine izin vermez.
Aşırı düşünmek, düşüncelerinizin ve endişelerinizin sonsuz bir döngü içinde döndüğü bir kalıptır. Sizi sonraki adımlara hazırlamak yerine, yargıları bulanıklaştırarak stres düzeyini arttırır. Artan stresle birlikte kaygılı bir hal içinde karar verme süreçleri olumsuz etkilenir ve eylemsizliğe neden olur, kişi kendi çözümlerini üretemez hale gelir.
Yapılan araştırmalara göre overthinking (çok düşünme) kadınlarda erkeklere oranla çok daha fazladır ve aşırı düşünmeye neden olan en temel kavram korkudur. Endişelenmek ve gereğinden fazla düşünmek insanın var oluşunun ve deneyiminin bir parçası olsa da kontrol edilemediğinde zihinsel sağlığa zararlı bir hale gelir. Bu sürekli tekrar eden olumsuz düşünce döngülerinde kalmak çok kolaydır. Bu nedenle zihnin dikkatini dağıtarak, bu düşüncelerden çıkmaya çabalamak, bilinçli bir tercih gerektirir.
Düşüncelerimizin hayatımızı nasıl etkileyebileceğini Mahatma Gandhi‘nin çok sevdiğim bir sözünü hatırlatarak anlatmak isterim:
Söylediklerine dikkat et; düşüncelere dönüşür.
Düşüncelerine dikkat et; duygularına dönüşür.
Duygularına dikkat et; davranışlarına dönüşür.
Davranışlarına dikkat et; alışkanlıklarına dönüşür.
Alışkanlıklarına dikkat et; değerlerine dönüşür.
Değerlerine dikkat et; karakterine dönüşür.
Karakterine dikkat et; kaderine dönüşür.
Gün içinde ya da günün sonunda kendinizi aynı şeyler üzerinde düşünürken buluyor ve zihinsel düşüncelerin stres, kaygı ve endişelerinizi arttırarak yorulduğunuzu fark ediyorsanız aşırı düşünme alışkanlığı ile ilgili vereceğimiz bu ipuçları size yardımcı olabilir.
Kişisel farkındalığa sahip olmak
Değişimin birinci adımı farkındalıktır. Geçmişe takılıp olumsuz düşünceleri sürekli olarak zihinde tekrar ederek bir ruminasyon içinde olduğunuzu fark etmek çözüm yollarını bulmanızı kolaylaştıracaktır. Düşünce yapınızın farkında olmadan bu düşüncelerin sizde yarattığı duyguların net ifade etmek ve bu durumdan kurtulmak kolay olmayacaktır. Düşünce alışkanlıklarınızın farkında olun. En çok hangi zamanlarda aynı düşüncelerde dolanırken ve kara kara düşünürken buluyorsunuz kendinizi? Yürürken, iş yaparken, araba kullanırken, dinlenirken vs.
Odağı değiştirmek
Davranış ve düşüncelerinizi dikkat dağıtıcı başka aktivitelere yönlendirebilirsiniz. Örneğin, iş yaparken daha fazla düşünüyorsanız, keyifli bir müzik açın. Araba kullanırken sohbetini sevdiğiniz birilerini arayın. Uyurken kitap okuyun ya da komik videoları izleyin. Dikkatinizi dağıtacak, düşünmenizi engelleyecek keyifli bir şeye maruz bırakın kendinizi. Zevk aldığınız bir aktiviteye de dahil olarak fazla düşünmeyi azaltabilirsiniz. Bir hobi edinmek, bir yerel organizasyonda gönüllü olmak gibi farklı konulara dikkati vermek iyi gelecektir.
Düşünceleri ertelemeyi öğrenmek
Pozitif duygular ve çözümler için sakin bir zihne ihtiyaç vardır. Hep aynı şeyleri tekrar tekrar düşünmek olumlu bir sonuç yaratmayacaktır. Overthiking yaptığınızı fark ettiğiniz zamanlarda, “bunu yapmak şuan bana iyi gelmiyor, sonra düşünürüm” diyerek o düşünceden çıkmayı, o düşünceyi ertelemeyi deneyin. Daha sonra kendinize istediğiniz kadar düşünebileceğiniz özel bir zaman yaratın ve fazla düşünmeyi bir süre ile kısıtlayın.
Sosyalleşmek
Sürekli bir yalnız olma hali fazla düşünmeyi arttırabilir. Aynı konular ile ilgili tekrarlayan ve iyiye gitmeyen düşünceler zihninize üşüşebilir. Fazla düşünmeyi azaltmak için, arkadaşlarınızla buluşabilir, insanlarla daha çok bir arada bulunarak internet üzerinden toplantılara, eğitimlere, kitap okumalarına katılıp, gruplara dahil olabilirsiniz.
Kendinize doğru sorular sormak
Olayları olduğundan büyük ve çıkılmaz hale getirmek çoğu zaman kolaydır. Kendinize tekrarlayan bu düşüncelerinizin bir bir ay ya da beş yıl sonra ne kadar önemli olacağını sorun. Bu basit soru bile zaman çercevesini değiştirecek, hiçbir düşüncenin kalıcı olmadığını size hatırlatacak ve aşırı düşünmeyi durdurmaya yardımcı olacaktır.
Hareket etmek
Çok sayıda araştırma vücudu hareket ettirmenin fazla düşünmeye iyi geldiğini söylüyor. Fiziksel hareket içeren yürüyüş, dans, spor ve gün içinde vücudu rahatlatacak ufak hareketler, sinir sisteminizi savaş-kaç-donma modundan çıkarmaya yardımcı olarak aşırı düşünmeyi azaltabilir.
