Meltem GİZİR SANCAK
Merhaba,
Dr. Rob Yeung’un “Kişilik–İçindeki Gücü Keşfet” kitabından esinlenerek hazırladığımız yeni yazı dizisinin 2. bölümüne hoş geldiniz.
Bu yazı dizisini, kendi potansiyelinizin farkına varmanız ve bundan en iyi şekilde yararlanmanız için hazırladık. Yazı dizisinin her bir bölümünde kişiliğin 7 temel boyutundan birine değinerek kişiliğinizi tanıma yolculuğunuzda sizlere eşlik edeceğiz.
Geçen bölümde, kişiliği tanımanın “BAŞARI’ya” etkisinden bahsetmiş, aynı zamanda; kişiliğin 7 temel boyutundan biri olan “Yeniliğe Açıklık” konusuna değinmiştik. Yazı dizimizin bu bölümünde, kişiliğin 7 temel boyutundan ikincisini, “Direnç”i ele alacağız.
Direnç
“Başarısız olmadım. Sadece işe yaramayan 10 bin yol buldum” Thomas Edison, Mucit
Bu sözün, Direnç’li olmanın altında yatan bakış açısına çok güzel bir örnek olduğunu düşünüyorum.
Etrafımızdaki insanları incelediğimizde, bazı insanlar yaşamlarında sağlık, işsizlik vb. aksilikler yaşamasına rağmen daima sakin ve cesur kalabiliyor. İş ararken maruz kaldığı reddedilme, sevdiklerinin yaşadığı sağlık sorunları, işsizlik gibi pek çok zorlukla baş edebiliyor. Bazı kişilerse, yıllarca bir ayrılığı unutamıyor, işten çıkarıldığı veya terfi edemediği için yaşadığı öfkeyi bir türlü içinden atamıyor.
Peki, zorluklar karşısında sakin ve cesur kalabilen insanlar, ufak sorunlardan ciddi aksiliklere kadar birçok şeyi yaşayıp nasıl yollarına devam edebiliyor? Gelin bunun cevabını birlikte arayalım.
Ne Kadar Dirençlisiniz?
Değerlendirme: 1,3,6,9 ve 10 numaralı ifadelerden katıldıklarınıza 2’şer; 2,4,5,7 ve 8 numaralı ifadelerdense katılmadıklarınıza 2’şey puan verin. Toplamda 0 ile 20 arasında bir puanınız olmalı.
8 ya da daha az puan aldıysanız, direnciniz az demektir. 14 ve üzeri bir puan aldıysanız direnci yüksek bir kişisiniz. 10 ile 12 arasında bir puan ise orta derecede dirençli bir kişi olduğunuzu gösterir.
Unutmayın ki; burada aldığınız puandan çok kendinizi hangisiyle daha çok özdeşleştirdiğiniz önemli. Direnci az olan kişilerle mi? Direnci yüksek olan kişilerle mi? Eğer direnç konusunda ortalama bir puan aldıysanız, direnci az olan kişilere yönelik tavsiyelerden yararlanabilirsiniz.
Direnç düzeyiniz, beyninizin yangın alarmı yani erken uyarı sistemi tarafından belirlenir. Dr. Rob Yeung’un bu tanımını çok seviyorum. Hatta bunu şu örnekle tanımlamış. Sorumluluk sahibi bir insansanız evinizde yangın alarmı olabilir. Yangın alarmları, en ufak yanık ekmek kokusunu bile algılayacak kadar duyarlıdır.
Beynimizin alt kısmında bulunan amigdala, etrafımızda tehlike olarak algıladığı her şeye karşı bizi uyarır. Bir tehlike sezdiğinde, damarlarımıza adrenalin gönderir, kalbimiz hızla çarpar, gerginleşiriz, tetikte olmamız gerektiğini bize söyler ve savaş ya da kaç psikolojisi ile hareket etmemize sebep olur. Tarih öncesi çağlarda, beynimizin bu uyarı sistemi sayesinde atalarımızın hayatta kalmıştır. Çünkü, o çağlarda arkadan gelen ufacık bir hışırtı yırtıcı bir hayvan tarafından parçalanmak demek olabilirdi. Direnci az olan kişilerin alarm sistemleri gereğinden fazla, direnci yüksek olan kişilerin gereğinden az çalışır. Burada önemli olan, kendi sisteminizi tanımak ve ondan daha iyi şekilde yararlanmaktır.
Direnci Az Olan Kişiler: Kendi Kendinin Düşmanı
Çoğu zaman geçmişte ya da gelecekte yaşarlar. İyi bir işte çalışmak, sevilmek, başarılı olmak onlar için önemlidir. Şimdide kalamazlar. Gelecekten endişe duyar, bir şeylerin ters gitmesinden kaygılanır ve geçmişte yaptığı hatalardan dolayı acı çekerler.
Zaman sınırı olduğunda, biri her adımını izlediğinde kendilerini baskı altında hissederler. Baskı altında olduğumuzda daha fazla endişe duyarız. Alışılmışın dışında büyük sorunlarla karşılaştıklarında aynı şeyleri hissederler.
Böyle durumlarda zihninizde sizi ele geçiren şu düşüncelere engel olmalısınız:
Endişe etmek bazı durumlarda işe yarayabilir. Endişe etmek, kişinin eksiklerini fark ettiğini ve onları düzeltmeye çalıştığını gösterir. Başkaları, yaptığınız bir şeyin yanlış olduğunu söylediğinde, bunu unutmazsınız, zihnine not eder ve yapmamaya gayret edersiniz.
Proje ve görevlerde oluşabilecek sorunları saptayabilme yeteneğine sahipsiniz. Endişenizi bu yeteneğinizle özdeşleştirmeye çalışın. Başkaları etrafa pembe gözlüklerle bakarken siz eleştirel gözünüz sayesinde sorunları hemen fark edersiniz.
Daha az endişe etmeye ne dersiniz? “Buna engel olmak çok zor, yapamıyorum” dediğinizi duyar gibiyim. Kendinizi başkalarının sizi eleştirdiğinden çok daha fazla eleştiriyorsunuz. Bu kendinizi yıpratmanıza sebep oluyor. Kendi kendinizin düşmanısınız. Yaşamınızın birçok alanında, dünya olaylarında çoğu insandan daha çok endişe duyuyorsunuz. Geriye baktığınızda, çok da kötü sonuçlanmayan bazı şeyler için endişelendiğinizi fark ediyorsunuz. Daha az endişe duymaya, duygularınızı kontrol altına almaya, kendinizi daha hızlı bir şekilde toparlamaya ne dersiniz?
Direnci Yüksek Kişiler: Huzurun Canlı Örneği
Sakin ve soğukkanlı bir insansınız. Moraliniz kolay kolay bozulmaz. Örneğin iş hayatınızda; müşteri siparişleri teslimi geciktiği için patronunuz size bağırdığında ya da sizi işten çıkarmak zorunda olduğunu söylediğinde soğukkanlılığınızı korursunuz. Aynı durum özel hayatınız içinde söz konusudur. Yaşadıkları sorunlardan dolayı üzülen, öfkelenen kişilere hatta aileniz ve arkadaşlarınıza aşırı tepki vermenin gereksiz olduğunu düşünürsünüz.
Nadiren sinirlenen neredeyse hiç ağlamayan bir yapınız var. Bu özellikler, kriz anlarında sizi etkili kılar. Stresle baş etme beceriniz yüksektir hatta stresli olduğunuz zamanlarda daha başarılı olursunuz. Bir şeyler kötüye gittiği zamanlarda etrafınızdakiler size güvenir. Çünkü böyle zamanlarda bile, mantıklı davranabilen, duygularına hakim olabilen, sorunlar karşısında en iyi çözüm yolunu bulmaya çalışan birisiniz.
Bazı insanlar etrafında sürekli tehlike görüp endişe duyarken, siz dünyaya daha olumlu bakarsınız. Bakış açınız, tabii ki kötü şeyler olabilir fakat çoğu şey iyi sonuçlanır şeklindedir. Bu durum rahat uyumanızı sağlar. Kötü bir şey olduğunda üstesinden gelebileceğinizi bilirsiniz. Sonuçta işin ucunda ölüm yok.
Hatalarınız ya da kusurlarınız üzerinde durmazsınız. Tabii ki hata yaparsınız. Mükemmel olduğunuzu iddia etmezsiniz. Ne de olsa kendinizi yıpratmak için hayat çok kısa.
Direnci az olan kişiler ile direnci fazla olan kişiler arasındaki farklar:
Özetle;
Kişiliğin diğer boyutları gibi, direncin de dereceleri olduğunu unutmamak gerekir. 16 puan, direncinizin yüksek olduğunu gösterirken, 18-20 puan direncinizin çok daha yüksek olduğunu gösterir. Bu durum direnci az olan kişiler içinde geçerlidir.
Kendimizi tanımak, bilmek kadar yaşamımıza artı sağlayacak denge noktasına kendimizi taşımakta değerlidir. Dr. Rob Yeung’un aşağıda maddelediği önerileri hayata geçirerek, yaşamımızın denge noktasını bulabiliriz. Hayata geçirmeniz ve hayatınıza katkı sağlaması dileğiyle…
Direnç alanında düşük puan aldıysanız:
Kaynak: Bu yazı dizisinde yer alan test ve tablolar, Dr. Rob Yeung’un Kişilik adlı kitabından alınmıştır.