Yapı Sektöründe Revize Olan Yönetmelik ve Standartlar

Avrupa Birliğine uyum çerçevesinde ülkemizde birçok alanda değişikliklere şahit olmaktayız. Bu bağlamda gelen yenilikleri, iyileştirmeleri ve revizyonları takip etmek ve bunları ülkemizde uygulayabilmek oldukça önemli bir noktadır. Bu yazıda, son dönemlerde yayınlanan veya revize olan standart, mevzuat ve yönetmeliklerden bizden beklentileri ve ne demek istedikleri ele alınmaktadır.
REACH, (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması anlamına gelmektedir. Kimyasal maddelerle ilgili birçok mevzuatı tek bir çatı altında toplayan bu tüzükle amaçlanan insan ve çevre sağlığını daha üst düzeyde korumayı sağlamak ve kimyasallar hakkında daha fazla bilgi sahibi olarak bu bilgileri toplumla paylaşmaktır.
Bu bağlamda, çimento ve çimento içeren müstahzarların hidratlandığında %0.002’den fazla suda çözünür altı değerlikli krom içeren kuru çimentolar ve çimentolu karışımların satılmasına ve kullanılmasına sınır getirmiştir.
Üreticilerin çimento içerisinde kullanılan Krom VI miktarının düşürülmesine istinaden 2003/53/EC sayılı direktif gereklerine uygunluğun sağlanması için CEN/TC 51’’ Çimento ve Yapı Kireçleri’’ Teknik komitesinin çalışma programı içerisinde EN 196-10 standardı yayınlanmıştır.
Çimento ve çimento bileşenini üreten fabrikada bir uygunluk değerlendirme sisteminin kurulması, fabrika üretim kontrolünün sağlanması, indirgemenin uygunluğu durumu ve otokontrol sisteminin kurulması söz konusudur. Bu faaliyetlerinde tarafsız bir uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından denetlenmesi gerektiği ifade edilmektedir. Uygunluk değerlendirme kuruluşunun özellikleri de tarif edilmektedir. Türkiye’de bir ilk olarak Krom VI Belgelendirmesini EN 196-10 standardı üzerinden akredite olarak belgelendirme çalışmalarını yürütmekteyiz.
Bildiğiniz üzere TS EN 197-5 “Çimento-Bölüm 5: Portland- kompozit çimento CEM II/CM ve  Kompozit çimento CEM VI” standardı 30.09.2021 tarihi itibariyle TSE tarafından yayınlandı. Standardın içinde cüruf ağırlıklı yeni CEM II/CM tipi ve tamamen yeni CEM VI tipi olmak üzere 2 ana farklı tip çimento altında 5 farklı çimento tipi tanımlanmaktadır. Ürünlerin performans gerekleri doğrudan TS EN 197-1’de geçen sınır değerlere göre belirlendiği ve fabrika üretim kontrolüne ait  ileri değerlendirmelerin de TS EN 197-2 standardına uygun olarak yapılması gerektiği standardın içinde ifade edilmektedir.
TS EN 197-5 Madde 8’de bulunan bir notta ifade edildiği üzere standart harmonize olmayıp CE işaretlemesinin yapılması mümkün değildir. Fakat T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca TS EN 197-5 kapsamındaki ürünlerin “Yapı Malzemelerinin Tabii Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik” altında Uygunluk Değerlendirmesi ile G Belgesi alınarak piyasaya arz  edilebileceği tarafımıza iletilen yazıda belirtilmektedir. CPC Belgelendirme, TS EN 197-5 standardını “Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu” kapsamına alarak bu alanda uygunluk değerlendirme faaliyetlerini yürütmektedir.
“29.04.2022 tarihli yayınlanan resmi gazetede, Yapı Malzemeleri Yönetmeliğine ilişkin bazı güncellemeler yapılmıştır. Bu güncellemeler çoğunlukla T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının adının T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değişimi ile ilgili düzeltmeleri içermektedir.  Bunun dışında teyit sistemleri tebliğ, eş varlık dönemi gibi konularda da güncellemeler mevcuttur. Bu değişiklikler içinde üretici doğrudan etkileyecek Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmeliğinden gelen olası yükümlülüklerin Performans Beyanı ile ibraz edilmesinin zorunlu olmasıdır.”
Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/ab) kapsamında,yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflarına, yapı elemanlarının yangına dayanıklılığına, çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performansına dair tebliğ (mhg/2017-13)’de değişiklik yapılmasına dair tebliğinin Ek 5’de yayınlanan tablo içerisinde yayınlanan, yangına tepki performans sınıfları ortaya konan yapı malzemeleri test edilmelerine gerek duyulmadan belirtilen şartlar dâhilinde beyan edilmişolan yangına tepki sınıfları kullanılabilmektedir.
2/4/2018 tarihli ve 30389 sayılı resmî gazete’de yayımlanan yapı malzemeleri yönetmeliği (305/2011/AB) kapsamında uygulanacak teknik şartnamelerin yayımlanması hakkında tebliğ (tebliğ no: MHG/2018-02) yürürlükten kaldırılmıştır.
Yapı malzemeleri yönetmeliği (305/2011/ab) kapsamında uygulanacak uyumlaştırılmış teknik şartnamelerin duyurulması ve eşvarlık dönemine dair tebliğ içerisinde yapılan değişikliklere istinaden, CE işaretinin ürüne iliştirilmesi ve eşvarlık dönemi öncesi sonrası uyumlaştırılmış standartlar hakkında bilgilerde revizyonlar görülmektedir.
Yapı malzemeleri yönetmeliği (305/2011/ab)’nde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik içerisinde; “ürün irtibat noktası, uyumlaştırılmış standartlar, yayımlama, bildirim başvurusu, bildirim usulü ve onaylanmış kuruluş kimlik numarası” maddelerinde eklemeler ve revizyonların yapıldığı tespit  edilmiştir.
Ülkemiz içerisinde revizyonları yapılan ve/veya yayınlanan standart, yönetmelikler vs. takibinin yapılması ve bunların hayatımıza entegre edilmesi oldukça önemli bir noktadır. Özellikle insan hayatını ve çevreyi korumayı odak noktasında tutan çalışmalar sonucunda yapılan revizyonlara bağlı gerekliliklerin uygulanması ve benimsenmesi hem ülkemiz hem de üreticiler adına büyük avantajlar getirecektir. CPC Belgelendirme Muayene ve Deney Hizmetleri olarak yenilikleri takip etmek ve uygulanmaları konusunda sektöre hizmet vermeyi sürdürmekteyiz.