Doğubeyazıt’a Arkoz Madencilik Tarafından Kurulan Ağrı Çimento Fabrikası; Bölgenin En Büyük Yatırımı

Ağrı Çimento Genel Müdürü Dr. Cengiz Çelik ile Ağrı Çimento Fabrikası’nın kuruluşu, faaliyetleri, üretim özellikleri ve sektörün durumu ile ilgili bir röportaj gerçekleştirdik.
Ağrı Çimento Fabrikası bölgede kurulan en büyük
özel sektör yatırımlarından biri. Ağrı’yı seçmenizdeki
 
temel faktörler nelerdir?

Yurt dışında var olan grup şirketlerimiz ile inşaat, yapı sektörü, sanayi, gıda, turizm ve otelcilik, enerji, mobilya ve metal işleri gibi çok çeşitli sanayi ve ticaret konularında kazandığımız tecrübe, bilgi birikimi ve gücünü ülkemize yapacağımız yatırımlarla aktarma kararı almıştık. Bu bağlamda; bu bölgenin topraklarında yetişmiş insanlar olarak, bu bölgeye olan sosyal sorumluluk anlayışı ile;

• Bölgenin istihdamını arttırmak

• Bölgeye yapılabilecek yatırımlara ön ayak olmak

• Büyük bir sanayi kuruluşu olarak bölgedeki yan sanayilerin gelişimine veya kurulmasına öncü olmak

• Cumhurbaşkanı’mızın doğu bölgelerine yapmış olduğu yatırım çağrılarına kayıtsız kalmayıp, Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Emin UÇAR Bey‘in talimatı ile yatırımı Ağrı ili Doğubayazıt ilçesine yapmaya karar verdik.
Yeni kurulan bir tesis olan Ağrı Çimento fabrikası, nasıl
bir teknoloji ile kuruldu?

Fabrikamız, yurtdışında kurmuş olduğumuz fabrikalarda güçlü iş birliği yaptığımız, yurt dışı kökenli yüklenici bir firma ile birlikte ve Türkiye’nin önde gelen çimento sektöründe söz sahibi çalışma arkadaşlarımızla beraber en son teknolojik ekipman ve prosesler göz önüne alınarak kurulmuştur. Tesisimizin tamamı otomasyon sistemi ile işletilmekte olup, üretimimizin her aşamasında online kontrol sistemi mevcuttur.
Yeni ve son teknoloji ile donatılmış fabrikanızın maliyetleri
düşürme konusunda sağladığı avantajlar nelerdir?

Fabrikamız, neredeyse hammadde ocaklarımızın üzerine kurulmuştur. Bu nedenle dışa bağlı olduğumuz yakıt tüketimi ve araç nakil sirkülasyonu düşüktür. Ülkemizde kısıtlı olan enerji kaynakları göz önüne alındığında, fabrikamız ihtiyaç duyduğu enerjinin %20’ye yakınını, döner fırından çıkan atık ısıyı atmosfere vermeyerek elektrik enerjisine dönüştüren atık ısı kojenerasyon ünitesine sahip olmasının önemli olduğunun bilincindeyiz. İthal kömür kullanımını azaltmak için yerli ve milli kömür kaynak tüketimini arttırabilen, son jenerasyon burner tipleri tercih edilmiştir. Tesis teknolojisi ile çevreci, tozsuz, gürültü kirliliği azaltılmış ve son derece rantabl bir tesistir.
Ağrı Çimento fabrikasında kaç kişiye istihdam sağlanıyor?

Ağrı Çimento Fabrika’mız doğrudan 333 personeli bünyesinde bulundurmakta olup, alt yüklenici ve çözüm ortaklarımız ile birlikte 400 çalışan istihdam edilmektedir.
Üretim kapasitesi hakkında bilgi alabilir miyiz?

Ağrı Çimento Fabrikası an itibariyle 825.000 ton/yıl klinker ve 1.250.000 ton/yıl çimento öğütme kapasitesine sahip olarak günlük 2500 ton/gün klinker üretmektedir. 3750 ton/gün çimento öğütme kapasitesine sahip olmasına rağmen, kapasite artırımına uygun şekilde dizayn edilmiştir. Günlük çimento üretimi bölgenin arz/talep durumuna göre değişim gösterebilmektedir. Hedeflenen üretim mevcut üretim kapasitemizin en az %80’ini kullanmak olacaktır.
Ağrı Çimento fabrikası SSB yol yapım projesinin kapsamı
ve sektöre olan katkıları hakkında detaylı bilgi
 
alabilir miyiz?

Grup şirketlerimiz farklı sektörlerde olduğu gibi profesyonel anlamda yol, alt yapı, üst yapı, enerji, gıda ve inşaat alanlarında genel yapıları inşa etmektedir. Ülkemizde son yıllarda karayolu ağı giderek büyümekte ve gelişmektedir. Karayolları ağımızın neredeyse tamamına yakını bitüm esaslı kaplamalardan oluşmaktadır. Bitümlü kaplamalarda kullanılan bitümün tamamı farklı ülkelerden ithal edilmektedir. Bu durum büyük mali yükün yanında alternatif olmadığından kalitesiz imalatların doğmasına sebep olmuştur. Bu da dünyada uzun yıllardan beri kullanılan beton yol alternatifini gündeme getirmiştir. Bu bilinçle ve bu kapsamda fabrikamızı D-100 karayoluna bağlayan bağlantı yolu SSB yol olarak yapılmıştır. Bu beton yolun devamında fabrika içeresindeki yolların bir kısmı da SSB yol olarak yapılmıştır. Bölge de ilk olması beton yolumuza olan ilgiyi artırmıştır. Beton yolun bitümlü kaplamalar ile olumlu ve olumsuz yönde karşılaştırılmasına başlanmıştır. Fabrikamızdan yolumuz ile alakalı kamu kurumları ve özel firmalar sunumlar talep etmiş, sunumların neticesinde fiili adımlarda atılmıştır. Bitümlü esnek kaplamaların alternatifsiz olduğu kanısı bölgede kırılmıştır.
Dünyadaki yol yapım oranlarında beton yolun özellikle Avrupa ve ABD‘de (petrol ülkesi olmasına rağmen) yaygın olması ve ilk yapım maliyeti ile yol rehabilitasyon maliyetlerinin düşük olması oldukça dikkatimizi çekmişti. Ülkemizde tamamı yerli ve milli kaynaklardan yol yapılmasının beton yol ile mümkün olduğu ve maliyetlerinin düşük olduğu görülünce bu çalışma başlatılmıştır. Türkiye’de bu çalışmalar Türkiye Çimento Müstahsiller Birliği (TÇMB), Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ve Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) tarafından pilot bölgelerde uygulanıp;

• Uygulanan teknikler

• Dayanıklılığı

• Maliyet analizi

• Uygulanabilirliği

• Konfor durumu

• Rehabilite durumu

gibi daha birçok veri incelenmekte ve SSB yolun ülkemizde uygulanabilirliği hakkında rehber ve şartnameler oluşturulmaktadır. Bu akademik ve kurum bazlı yapılan çalışmalara ışık tutarak, uygulayıcı kimliğiyle sektöre katkı sunulması amaçlanmıştır.
Ürünleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?

2019 Çimento ürün portföyümüz, bölge ve ülkemiz ihtiyaçları göz önüne alınıp en yaygın olarak kullanılan ve konvansiyonel ürün tiplerinden oluşmaktadır. Bunlar:

• Portland Çimentosu Klinkeri

• CEM I 42,5 R Portland Çimento

• CEM II/A-M(P-L) 42,5 R Portland Kompoze Çimentosu

• CEM II/B-M(P-L) 32,5 N Portland Kompoze Çimentosu
Türkiye Çimento sektöründe pazar payınız nedir?

Pazar payımızın arttırılması konusunda çalışmalarımız devam etmekte olup, bütün bölgemize ve yurt dışı pazar olanaklarını ciddi şekilde değerlendirip hitap etmektedir. Beklentileri en üst seviyede karşılanmaktadır.
İhracat yapıyor musunuz? Hangi ülkelere üretiminizin % kaçını yapıyorsunuz?

Yurt dışı talebi olan tüm ülkelere hizmet verebilmekteyiz. Dökme, Big bag, torba 50 kg, torba 25 kg veya farklı ihtiyaçlara cevap verebiliyoruz. Genel itibariyle Gürcistan, Azerbaycan İran, Rusya ve diğer Avrupa Birliği kriterlerine uygun ülkelere cevap verebilmekteyiz.
Şu an içinde bulunduğumuz ekonomik durumdan nasıl etkilendiniz, bundan sonrası için nasıl bir strateji
 
belirlediniz?

2018 yılından beri TÜİK verilerini incelediğimizde çimento imalatı ve hazır beton imalatında tüm Türkiye’de bir daralma görülmüştür. Söz konusu kalemlerde büyüme oranları, Ağustos 2019 TÜİK verilerine göre %48‘den, %30’lara kadar bir sektör içi azalma izlenmiştir. Doğal olarak yapı sektöründe, yatırım projeleri, sanatsal yapılar, konut yapılanması ve buna bağlı olarak hazır beton santrallerinin üretiminin azalması, tüm Türkiye’de olduğu gibi fabrikamızda da kuruluş beklentilerinin altında bir talep oluşturmuştur. Ancak bölgenin kendi içerisinde talepleri ve ekonomik veriler göz önüne alındığında 2019 yılı fabrikamızın beklentileri de bu doğrultuda şekillendirilmiş ve firmamız açısından beklenen sonuçlar görülmüştür. Yani bu durum uzmanlarımız tarafından öngörülmüştür. 2020 yılı için alternatif planlamalar bu doğrultuda yapılmıştır.
Sektördeki en önemli sorunlar hakkında neler söyleyebilirsiniz, çözüm önerileriniz nelerdir?

Sektörümüzün en önemli sorunu, işletme maliyetlerindeki en büyük orana sahip, enerji ve yakıtların maliyetleridir. Özellikle bu konuda sübvanse olanaklarının gözden geçirilmesi, yatırımcının korunmasının sağlanması hem çimento maliyetlerini hem de lokomotif durumda olan inşaat sektöründeki maliyetlerini düşürecektir. Ülkemiz dünya çimento üretiminde oldukça saygın bir noktada olmasına rağmen, son yıllarda bu alanda yeterli bilgi birikim ve yetkinliğe sahip ara işgücüne ulaşma sıkıntısı çekmektedir. Mesleki ve teknik eğitimlerde çimento sektörüne özel branşlaşmaya gidilmelidir. Satış potansiyeli açısından, Batı bölgelerine göre mevsimsel şartlardan kaynaklanan bir dezavantaj mevcuttur, bu nedenle gerekli destek ve teşvikler bölgesel koşullar daha fazla göz önüne alınarak yapılmalıdır.
Ağrı Çimento fabrikası olarak tesislerinizde sürdürülebilirliği
sağlamak için yürüttüğünüz faaliyetler nelerdir?

Ağrı Çimento fabrikası, her ne kadar son teknoloji ile kurulmuş olsa dahi kurulan AR-GE ve ÜR-GE birimleri ile sürekli yeni teknolojiler takip edilmekte, uygulama planları oluşturulmaktadır. Alternatif yakıt ve alternatif hammadde kullanım imkanları sürekli takip edilmekte ve gerekli lisans çalışmaları yapılmaktadır. Tesislerimiz Entegre Yönetim Gold Sistemine sahip olup, çalışma arkadaşlarımızı teknik ve sosyal gelişimlerini sağlamak amacıyla kurum içi ve kurum dışı sürekli eğitimleri sağlanmaktadır. Bir firmanın en önemli sermayesi insan kaynağıdır bilinci ile hareket edilmektedir ve sürekliliğin temelini sistemler ve sürekli eğitimler oluşturmaktadır. Aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynakları olan, rüzgâr enerjisi, güneş enerjisi vb. kaynakları araştırmakta ve yatırım programına almaktayız.
2019 yılı firmanızın hedeflerine ulaştığı bir yıl oldu
mu? 2020 yılı için hedefleriniz nelerdir?

2019 yılı şirket içi hedefleri büyük oranlarda gerçekleştirilmiş olup, elde olmayan sektör ve ülke şartlarına bağlı olarak sapma gösteren hedefler için hazırlanan alternatif planlar uygulanmıştır. 2020 yılı için hedefimiz 2019 yılındaki verileri %30 arttırmaktır.
İş Sağlığı ve Güvenliği konularında değerlendirmelerinizi
alabilir miyiz? Bu konuda ne tür çalışmalarınız
 
var?

Arkoz Madencilik A.Ş ailesi olarak, en önemsediğimiz konudur. Öyle ki, misyonumuzda da yer alan İş Sağlığı ve Güvenliği ile Çevre konularında son derece hassas davranmaktayız. Bu konuya firmamız ciddi bir bütçe ile eğilmektedir. Entegre Yönetim Sisteminde ISO 45001 gerekliliklerini yerine getirdiğimiz gibi, çalışanlarımızın sağlıklı ve güvenli ortamlarda çalışması için geniş kapsamlı çalışmalar yapılmış, bünyemizde A sınıfı İş Sağılığı ve Güvenliği Uzmanı istihdamı, B sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı, C sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı sağlanmasına rağmen, dışardan OSGB birimi ayrıca iş birliğine gidilmiştir. Çalışanlarımızın, iş ortamlarımızın sağlıklı ve güvende olması için formlar ve güvenlik bilgi kartları tüm çalışanlarımızın katılımıyla etkin hale getirilmiştir. Kişisel koruyucu donanımlar yapılan işe uygun en kaliteli malzemelerden tercih edilmekte ve miad konulmadan çalışanlarımızın kullanımına sunulup, etkin olarak kullanımı takip edilmektedir.
Sizi de tanımak isteriz. Bizlere kendinizden bahsedebilir
misiniz?

Şirketimiz bünyesinde 18 yıla yakın Üst Düzey Yöneticilik geçmişim bulunmakta. Şirketimiz bünyesinde grup şirketlerimiz inşaat, yapı sektörü, sanayi, gıda, turizm ve otelcilik, enerji, mobilya ve metal işleri gibi çok çeşitli sanayi ve ticaret sektörlerinde hizmet veren fabrikalarımız da Üst Düzey Yöneticilik yaptım. Akademik çalışmalarımı doktora sürecine kadar tamamlayıp teknik ve tasarım alanlarında 10’un üzerinde patente bağlanmış tasarım ve uygulamalarım bulunmaktadır. 2012 yılında tasarımını yapmış olduğum Üniversal Paletli Aracı, üç buçuk ayda tasarım ve imalatı ile yapmış bulunmaktayım. Bu aracın tarım, inşaat ve askeri saha da çok amaçlı kullanımı söz konusudur. Halen inşaat, sanayi ve makina sektöründe Üst Düzey Yöneticilik yapmakta ve akademik çalışmalarıma devam etmekteyim. Makina, çevre, şehircilik, tarihi anıtlar ve mimari konularda yurtiçi ve yurtdışında yayımlanmış çok sayıda makalem bulunmaktadır.