Çevreci bir üretim için alternatif ürünlere ETA-UTO çalışması

Furkan Dur

Kalite Uzmanı

CPC Belgelendirme
Son yıllarda enerji kazanımı ve iklim değişikliği üzerine yapılan çalışmaların, alınan kararların artması özel sektörde de çevre kirliliğine karşı alınan önlemlerin artmasına destek olmuştur.
Sanayi kuruluşları üretim faaliyetleri için ihtiyaç duyulan enerji tüketimini ve üretim sırasında ortaya çıkan çevresel etkileri azaltmak ayrıca zorlu rekabet koşulları ile mücadele edebilmek adına çeşitli yöntemler geliştirmeye devam etmektedir. 
Çimento bileşeni olan klinker üretimi sırasında ortaya çıkan CO2 emisyonu, çimento üretimi toplam emisyonunun önemli faktörlerindendir. Çimento içerisindeki klinker oranıyla ortaya çıkacak olan emisyonun doğru orantılı olması sebebiyle farklı hammadde ve yan ürün arayışları ortaya çıkmıştır.
Çimento içerisinde kullanılacak alternatif ürünler ile sera gazı emisyonu olarak adlandırdığımız CO2 salınımı azaltılır ve çevreci bir yaklaşıma sahip üretim gerçekleştirilir.
Bu kapsamda katkılı çimentoların hem CO2 salınımına hem de içerisine giren mineral katkılar sayesinde daha sağlıklı, güvenli ve sürdürülebilir üretim çalışmalarına pozitif yönde etki sağlamaktadır. 
Alternatif ürün olarak bilinen prit külü, döküm kumu, demir tozu, tufal, taban külü, bor madeni ve atıkları v.b mineral bakımından zengin olmaları ve yapılarında çimento özelliklerini olumsuz yönde etkileyebilecek zararlı bir bileşenin olmaması sebebiyle çimento üretiminde, kullanımı açısından büyük avantajlar getirmektedir. 
Özellikle Türkiye’nin %72’lik bir oranla bor rezervi sıralamasında lider olması, bu bor ve atıklarının çimento sektörüne kazandırılması yönünde adımlar atılmıştır. Bor atıklarının çimento üretiminde kullanımı havaya salınan CO2 %25-30 oranında düşürdüğü bilinmektedir. 
Bor atıklarının bu sektörde katkı maddesi olarak kullanılması ayrıca son zamanlarda gündeme damgasını vuran Kyoto protokolünün getirdiği sorumluluklar çerçevesinde çimento sektörü için hayat kurtarıcı bir rol oynamaktadır.
Türkiye’de ayrıca yapılan Kentsel Dönüşüm çalışmalarının ileriye yönelik artacağı ön görüldüğünde, bu uygulamaların sonucunda elde edilecek inşaat atıkları (tuğla, agrega v.b.) önemli alternatif ürünler olarak sektörde yer alacaktır.
Alternatif ürün olarak kullanılacak geri dönüştürülebilir ürünler veya atıklar hem çevresel açıdan hem de 

maliyet açısından üreticilere büyük avantajlar sağlayacaktır. 
Hazırlanmış veya hazırlanabilecek Avrupa Değerlendirme Dokümanları (EAD) ile alternatif ürünlerin çimento sektöründe kullanılması ve daha sonrasında CE işaretlemesinin yapılması mümkündür. Bu çalışmalara; Cüruf’un bileşen olarak çimento içerisinde kullanılmasına ilişkin Alüminatlı Çimento (EAD 150002-00-0301), floralüminatlı çimento (EAD 150036-00-0301) gibi EAD’ler örnek verilebilir. 
Alternatif ürünler çimento sektöründe bileşen olarak kullanılmasının yanında, beton üretiminde mineral katkı olarak da kullanılmaktadır. Polimer esaslı katkılar (EAD 260006-00-0301), atık lastiklerden elde edilen çelik elyaflar (EAD 260010-00-0301), çeşitli kömürlerden elde edilen taban külleri ve çeşitli cüruf türleri için de hazırlanmış ve yayınlanmış EAD’ler mevcuttur. 
Kullanılacak alternatif ürünler kapsamında mevcut EAD’lerin olmaması durumunda ise CPC olarak EAD 

hazırlamaktayız ve bu EAD’ler kapsamında Belgelendirme çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Sektörün bu çevresel yaklaşımı ve emisyonlarının düşürülmesine ilişkin çalışmalarını, CPC Belgelendirme Muayene Test Hizmetleri olarak ETA ve UTO çalışmalarımızla taçlandırarak desteklemeye devam etmekteyiz.
Çimento bileşeni olan klinker üretimi sırasında ortaya çıkan CO2 emisyonu, çimento üretimi toplam emisyonunun
önemli faktörlerindendir.