COVİD-19 SALGINI İLE BİRLİKTE EKONOMİ ÇOK DARALDI VE İHRACAT OLUMSUZ ETKİLENDİ

Uğur Gedik

CPC Belgelendirme Kuruluşu Genel Müdürü
Covid-19 salgını tüm dünyayı sağlık ve ekonomik olarak
derinden etkiledi. Salgının etkileri konusundaki
genel görüşleriniz nelerdir?

Covid -19 salgının tüm dünyayı ve ülkemizi sağlık ve ekonomik anlamda olumsuz etkilemesi hepimizi derinden etkilemiştir. Sağlık alanından değerlendirecek olursak gelişmiş ülkelerin sağlık alanında tedbirlerinin olmadığı gibi yoğun bakım ünitesi, maske, test gibi alanlarda yetersiz olduğunu gördük. Teknolojinin gelişmesi ile sağlık alanlarına yatırımların yetersiz olduğunu gördük. Gelişmekte olan bizim gibi ülkelerin, gelişmiş ülkelere nazaran daha tedbirli, bilinçli ve yatırımların çok olmasa da yeterince yapıldığını gördük.
Covid-19 salgınının benzerlerinin geçmişte olduğunu düşünerek gelecekte de her zaman olabilme ihtimaline karşı daha hazırlıklı olmayı beklerdik. Maalesef hiçbir ülkenin hazırlıklı olmadığını gördük. Erken tedbir alanlar başarılı oldu ve olmaya da devam ediyor.
Salgın ilk başladığında gerekli tedbirler erken alınmış olsaydı bu kadar yayılmasına engel olunabilirdi. Fakat bazı konularda erken tedbir almak mümkün olmadı. Alınacak tedbirlerin ülke ekonomisine etkisini de düşünmeden olmaz. Ülke ekonomisini düşünmekten kaynaklı durumlar, salgının yayılması ile can kaybına sebebiyet verdi.
Çok ilginçtir tüm dünyada koruyucu maskelerin yetersiz olduğunu, üretimin az olduğunu gördük. Bugüne kadar piyasada sadece toza karşı maskelerin yetersiz üretildiği gerçeğini görmek çok üzücü. Hatta maskeler için yapılması gereken testleri yapacak laboratuvarların olmadığını da görmek ayrıca üzücü bir durum. Kendi sektörümü de ilgilendirdiği için bu testlerin yapılamadığını anladık. Bugüne kadar kullanılan maskelerin de ne kadar yanlış ve amaçsız kullanıldığı ortaya çıktı. Özellikle ülkemizde ve Avrupa ülkelerinde bu testlerin yapılamaması çok ilginç. 
Fırsatçılar maske üretme derdine, alıcılar da CE işareti ve test isteği peşine düştü. Merdiven altı üretimler ile sahte CE işaretli maskeler hala kullanılmaya devam ediliyor. İnsanlar da korunduğunu düşünüyor.
Ekonomik alanda ise, ülkelerarası ithalatın ve ihracatın durduğunu söyleyebiliriz. Bizim gibi gelişmekte olan ülkeleri çok olumsuz etkiledi. Bu etkilerin daha da devam edeceğini düşünmekteyim. Üretime dayalı ticaretimizin az olması sebebiyle iç piyasada daralma ve fiyatlarda dengesizlikler kendini gösterdi. Son yıllarda özellikle ilk çeyrekte cari açığın artması ve dövizdeki hareketlilik inşaat gibi çoğu sektörü olumsuz etkilerken, bir de Covid-19 salgınının yayılması ile ekonomi çok daraldı ve ihracat olumsuz etkilendi.
Covid -19 salgınının fırsatçılar için ekonomik olarak iyi bir fırsat olduğunu da söylemeden geçemeyeceğim. Özellikle, gıda, hijyen, kağıt, maske ve koruyucu malzemelerin üretildiği sektörler diyebilirim.
Firma olarak bu salgından nasıl etkilendiniz? Ciro, satış, ihracat
vb. hedeflerinizde herhangi bir değişiklik oldu mu?

Şehirlerarası seyahatlerin olmaması sebebiyle hizmetlerimizi sunmada aksamalar oldu. Denetimlerimizi, numune alımlarımızı zamanında yapamadık. Tarihleri ertelemek zorunda kaldık. Yıllar önce denetimleri uzaktan yapabilmek için başvuru yetkisi aldığımızı değişik kurumlara bildirmiş ve hep olumsuz cevap almıştık. Bugün ise bazı kurumlar uzaktan denetim yapabileceğimizi, bazı kurumlarımız da yapamayacağımızı hala söyleyebilmektedir. Avrupa Birliği Komisyonu kaynaklarına baktığımızda bu tür hizmetlerin uzaktan yapılabileceği net bir şekilde ifade edilmektedir. Ülkemizde kurumların ve kişilerin güven konusunda sorunu olması sebebiyle bizim gibi kuruluşlar dokunarak, görerek, konuşarak hizmetlerini devam ettirmek zorunda kalacaktır. İşlerimizde aksamalar olsa da tüm hızıyla çalışmalarımız devam etmektedir. Üreticilerin sıkıntıya düşmemesi için elimizden gelen, uzaktan ve birebir hizmetleri sağlamaya devam ediyoruz. Yetki aldığımız kurumlar hizmetlerini durdurduğu için yeni alanlarda hizmet sunumlarımızı beklemeye aldık.
Yılın geri kalanında sizce nasıl bir süreç yaşanacak, sektör
nasıl etkilenecek?

Umarım tedbirleri almaya devam ettiririz. Hayat normale dönse de tedbirleri bırakmamamız gerekiyor. Teknolojiyi, özellikle dijitalleşmeyi yakından kullanmalıyız. Teknoloji ile uzaktan da çalışılabileceğini öğrendik. Bunları geliştirmemiz gerekecek. Kuralların değiştiği ve değişmesinin gerektiği bir gelecekte bunları hep beraber devam ettirmeliyiz. Belgelendirme sektörü olarak bunlara alışkın bir sektörüz fakat yetki veren kamu kuruluşları bunu maalesef kabullenemiyor. Bundan sonra bu durumu kabullenerek teknoloji ile uzaktan hizmet sunmayı daha iyi bir noktaya taşıyacağız.
Dört duvar arasında yaşadığımız için toprak kokusunu özledik. Topraktan uzaklaşılmaması gerektiğini ve toprağa olan sevginin artacağını düşünüyorum.
Firma olarak Covid-19 sonrası için nasıl bir yapılanma ve
süreç öngörüyorsunuz?

Belgelendirme sektörü olarak uzaktan toplantılarımızı, eğitimlerimizi yaptığımız için bu sürece alışmak bizim için zor olmadı. Bundan sonra da dijital ortamı daha sık kullanarak bu alanlara yatırımlarımızı sürdürmeye devam edeceğiz.
Bizler bu alanda yatırım yaparken ve hizmetlerimizi sunarken müşterilerimizin de bu bilinçte olması gerekmektedir. Nasıl ki herkes akıllı telefon kullanıyor ve tüm özelliklerini kullanmak için çaba sarf ediyorsa, gelişen teknolojide bu tür hizmetlere müşterilerin ve kamunun da paralel uyum sağlaması gerekiyor.