Kamu Politikalarının Belirleyici ve Düzenleyici Rolü

Rahmi AYDEMİR
İş Geliştirme Yöneticisi
Aydemirler Proje İmalat Makine ve Bakım A.Ş.
Modern toplumsal refahın en önemli faktörlerinden biri de şüphesiz teknolojideki yenilikler…
Gelişen pazar ve artan tüketimle refahı yalnızca maddi kaynaklara erişebilirlikle sınırlandırmak mümkün değil. Sağlık, eğitim ve temiz bir çevre refahın belirleyici unsurlarını oluşturuyor. Sürdürülebilir bir gelecek trendi sektörlerin bu anlamda tüketiciyi avlayabilecekleri sorumluluk hedefi olsa da, denetleyici organların yetersizliği ve beraberinde destekleyici politikaların olmayışı, havanın daha da puslu olmasına neden oluyor.
Bu anlamda kamunun desteklediği temel ve uygulamalı araştırmaların sosyal faydasının, firmaların rekabetçi avantajlarından veya ekonominin büyümesinden daha fazla ve yaygın olduğunu söylemek yeterli olacaktır. Halk sağlığı ve çevre sorunları için hükümetlerin aldığı karar ve önlemler sektöre yön vermesi açısından doğru örnekler olacaktır.
Japon hükümetinin sağlıklı malzeme döngüsü toplumuna geçiş kararı şirketleri ve toplumu doğrudan etkileyen ve tetikleyici atılımların başlamasına sebep olan nihai uygulamalardan biridir.
1994’te Japonya’nın Temel Çevre Planı, “toplu üretim, toplu tüketim ve toplu imha etme” özellikleriyle tanımlanan sosyoekonomik faaliyetlerin çeşitli çevre sorunlarının ardındaki ortak neden olduğunu kabul etti.
Daha sonra “sağlıklı malzeme döngüsü toplumu”na geçiş ülkenin en önemli çevre politikası önceliği haline geldi.
İlk önce geri dönüşüm üzerine çalışıldı. Çünkü bu, döngüsel bir topluma geçip toplam katı atık akışını azaltmanın en hızlı yoluydu ve zaten çöp boşaltım alanlarının kısıtlı olması nedeniyle durum acildi. Tüketicilerin geri dönüşüm için atıkları gruplandırması gözle görülür ve anlaması kolay bir faaliyet ve bu işlemin teşvik edilmesi sayesinde hem çöp miktarı azaldı hem de tüketicilerin alışkın oldukları israfa dayalı tüketim modellerini iyileştirme gerekliliği ortaya çıktı.
Belirli ürün kategorileri için çeşitli yasalar çıkarıldı ve yürürlüğe koyuldu. Bu yasalar konteynerleri ve ambalajları, elektrikli ev aletlerini, ömrünü doldurmuş taşıtları, gıda atıklarını ve inşaat atıklarını kapsıyor. Bu ürün kategorileri için geri dönüşüm oranları gibi sayısal hedefler belirlendi ve kaydedilen ilerleme düzenli olarak incelendi. Bugün Japonya’da pet şişelerin yüzde 78’i ve atık kağıtların yüzde 77’si geri dönüşüm için toplanıyor; bu oranlar 1995’te sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 53’tü.
Zaman içinde, sağlıklı malzeme döngüsü toplumun politikaları geri dönüşüme ve atıkların üretim sonrası işlemden geçirilmesine daha az odaklanarak, atıklar ile kaynak sorunları arasında, üretim öncesi aşamada bağ kurmaya başladı. Atık ve kaynak sorunları genellikle ayrı ayrı tartışılır, farklı yetkililer tarafından yönetilir, farklı sanayilerce ele alınır, eğitimleri farklı okullarda verilir. Oysa malzemeleri yaşam döngüleri boyunca yönetmeye yönelik bütüncül yaklaşımlar benimsenirse, hem üretim öncesi hem de üretim sonrası sorunlar herkesin kazançlı çıkacağı şekilde çözülebilir.