KROM IV İNDİRGEYİCİ ÜRÜNLER

Mete COŞKUNTUNA
Satış ve Pazarlama Müdürü
Cega Yapı Kimyasalları
Hepimizin bildiği gibi çimentonun hidratasyonu esnasında, çimento içindeki suda çözünme özelliği olan Krom IV miktarı 2 ppm’in üzerindeyse, ciltte tahriş yapabilmektedir. Amacımız bu konuda herkesin bildiği bazı basit noktaları bir araya getirip genel bir özet bilgi vermektir.
Krom VI, Krom III haline indirgendiğinde ve Krom IV miktarı 2 ppm’in altına düşürüldüğünde tahriş nedeni ortadan kalkmaktadır. Cega Yapı Kimyasalları bu konuda uzun senelerden beri Alman MIG firması ile stratejik ortak olarak çalışmaktadır.
Türkiye Çimento Fabrikaları bu konuda uzun zamandan beri çalışmalarını sürdürmekte ve kısıtlayıcı yönetmeliğin devreye girmesi ile yani düşük Krom IV’lü çimento üretimi konusunda her türlü altyapı ve teknik çalışmalarını tamamlamaya çalışmaktadır. Cega Yapı Kimyasalları olarak paralel çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Bilindiği gibi Krom IV indirgeyici olarak Avrupa’da ve Dünya’da nılan başlıca 3 farklı malzeme vardır.
1) Kalay Sülfat
2) Demir Sülfat
3) Antimon Trioksit
Bunların kendi içlerinde kullanım nedenlerine, maliyetlerine ve nihai ürünün raf ömrü ihtiyacına göre farlılıkları kısaca şöyledir.
1) Kalay Sülfat kullanılmaya başlandıktan sonra bilgisayarlarda lehim için kullanılan kurşunun emisyonu nedeniyle Avrupa Birliği tarafından kısıtlama gelince Çinli bilgisayar üreticileri Kurşun yerine Kalay kullanmayı tercih etmişler ve dolayısı ile Kalay kullanımı ve fiyatları artmış bu da çimentoya artan maliyet olarak yansıdığından raf ömrü ve stabilite açısından en uygun malzeme olmasına rağmen kullanımı mecburen zorlaşmıştır.
Kalay Sülfat ile üretilen çimentonun raf ömrü (Krom III) min. 12 ay olup diğer seçeneklere göre düşük olan kullanım dozajı nedeniyle en iyi çözüm olduğu söylenebilir. Likit olarak kullanıldığında dozaj sistemi maliyeti daha az, toz olarak kullanıldığında besleme sistem maliyeti yüksek fakat etkinliği daha yüksek, dolayısı ile birim maliyeti düşük olduğundan tercih fabrika ihtiyaçlarına göre şekillenmektedir.
2) Demir Sülfat diğer bir alternatifdir. Kendi içinde Hepta ve Mono Hidrat olarak 2 türlü tipi vardır. Birbirine göre farklı avantajları olup ihtiyaç fabrikadan fabrikaya değişim gösterebilir.
Avrupa’da mevcut Krom IV ppm değeri 5’in altındaysa maliyet avantajı göz önüne alındığında FeSO4 Mono Hidrat kullanılmaktadır, 5 ppm’in üstünde olduğunda Demir Sülfat kullanım miktarı artacağından brüt betonda demir lekeleri oluşum ihtimali artmakta ve aynı zamanda artan kullanım miktarına bağlı olarak donma zamanı gecikmesi oluşması ihtimali artmaktadır. Hepta Hidrat kullanımında bu riskler bir miktar azalmaktadır. Demir Sülfat (mono) kullanıldıldığında Krom III değerliğinin raf ömrü 3 aydır. Tercihte ayrıca bu süre de göz önüne alınmaktadır.
Yine Avrupa’da ilk zamanlarda önceleri 3 ay düşük kromlu çimentoda yeterli bulunmuş sonra 6 ay ve 2-3 ay içinde de 12 ay raf ömrü gerektiğine karar verilmiştir. Sebep olarak yapı marketlerinde çimento ve çimento bazlı ürünlerin stokta yani rafta kalma süreleridir.
3) (ATO) Antimon Trioksit. Artan kalay maliyetlerine alternatif olarak daha önceden de bilinen yöntem olarak Antimon Trioksit kullanımı diğer bir alternatifdir. Toz ve sıvı olarak kullanılabilir. Çimento öğütme esnasında yani değirmende toz ürün kullanıldığında Krom indirgeyici performans %10 daha fazla olmaktadır. Toz ürün silo sıkıntısı çeken fabrikalar içinde ayrı bir alternatifdir. Çimentoya doğrudan normal dozajından yaklaşık %10 fazla toz ürün ilave edildiğinde etkin bir biçimde Krom IV değeri düşmektedir.
Ortalama dozaj sıvıda ppm başına 50 gr., tozda ppm başına 35 gr.’dır. Raf ömrü yaklaşık 12 aydır. Sıvı ise basit bir pompa düzeneği yardımıyla, toz ise 10.000 Euro civarında yerli üretimi olan gravimetrik tartım sistemleri vasıtasıyla hassas bir biçimde beslenmektedir.
Cega Yapı Kimyasalları bu konuda birbirinden farklı olan bu 3 tip ürünle de çalışmakta, çimento fabrikalarına kendi özel şartlarına göre çözüm üretmekte ve hizmet vermektedir. Partnerimiz olan MIG firması ile ortak araştırma ve üretim çalışmalarımız sonucunda bu yılın son çeyreğinde %100 yerli sermaye ile likit bazda Krom (VI) İndirgeyici ürünümüzün üretimine Düzce’de kurduğumuz yeni fabrikamızda başlayacağız. Geliştirdiğimiz yeni üretim teknolojimiz sayesinde fabrikalara sağlayacağımız maliyet avantajı ile ülkemize kazandıracağımız katma değerden ötürü şimdiden mutluluk duyuyoruz.