Somer International Genel müdürü Ahmet SOMER: “Türkiye’deki dağılıma baktığımız zaman Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi gibi endüstriyel atıkların yoğun olduğu bölgelerdeki fabrikalar daha şanslı. Doğu’da ise bu yatırımları cazip hale getirecek büyüklükte endüstriyel atık bulmaları daha zordu; ta ki belediye atıkları devreye girene kadar.”

Somer International’ın kuruluş hikayesini dinleyebilir miyiz?
Firmamız hikâyesi Ali Rıza Toduk’un ÇİTOSAN’dan ayrılması ile başlıyor. 1960’lı yıllarda Türkiye’de çimento fabrikaların ihtiyacı olan makina ekipmanlarında dışa bağımlılık olduğunu görüp bu firmaların temsilciliklerini alarak kuruyor ve o dönemde hatırı sayılır firmalarla birlikte bu yolculuğa başlıyor. Temsil ettiği firmaların konusunun lideri şirketler olmasına ve ürün satmaktan ziyade çözüm ortağı olmasına özen gösteriyor.
1986 yılında ODTÜ Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra ben de aile şirketine katıldım. Ankara’da olan firmamızı Ali Rıza Toduk Bey’in vefatından sonra İstanbul’a taşıdık.
Temsilciliklerinizden bahseder misiniz?
Vecoplan,
geri dönüşüm ve her türlü atık mamüllerin tekrar işlenmesi konusunda müşterilerin ihtiyaçlarına en uygun teknoloji, ürün ve sistem çözümleri sunmaktadır. Ayrıca çimento endüstrisine yönelik alternatif yakıtlar (ATY) için anahtar teslim çözümler üretilmektedir. Yüksek kalitede alternatif yakıtların yüksek ısılı fırınlarda kullanılmasını sağlar.
Fives Pillard,
çimento, mineral ve enerji gibi kilit pazarlara yüksek performanslı yakma proses çözüm ve kontrol sistemleri sağlamaktadır. Alternatif yakıtları da başarıyla yakan yeni jenerasyon Novaflam döner brülörleri sektörde sıkça kullanılmaktadır.
Fives FCB,
çimento ve mineral pazarlarında performans, ürün kalitesi, enerji verimliliği ve emisyon kontrolünün en yüksek seviyede, öncü ve yenilikçi çözüm sağlayıcısı olarak tanınmaktadır. Fives FCB, sürecin temel ekipmanları ve komple tesislerin tasarımı, temini ve montajı konusunda uzmanlaşmıştır.
Brokk,
1976 yılında, tehlikeli çalışma ortamları ve ulaşılması zor yıkım alanlarının neden olduğu sorunları gidermek için dünyanın ilk uzaktan kontrollü yıkım/söküm robotlarını üretmiştir. Döner fırınların anzest ve refraktör sökümünde emniyetle kullanılmaktadır.
Bricking Solutions,
1967 yılında, döner fırınlarda kullanılan refrakter bakımı ile ilgili çözümler üretmek üzere kurulmuştur. Çok hafif  T6061 Alüminyumdan mamul emniyet kafesleri, rampa, tuğla örme makinası ve ön ısıtıcı ve siklon temizliğinde kullanılmak üzere geliştirilmiş askılı platformlar üretir.
Cinar LTD,
kendi geliştirdiği CFD (Computational Fluid Dynamics) tekniğiyle yoğun enerji kullanılan endüstrilerdeki yanma ile ilgili problemlere çözümler sunar.
Standard Industrie,
dökme malzemelerin kullanılması ile ilgili ürünler üretir. AIRCHOC® birikmeyi, yapışmayı önleyen patlaçlar, LIFTUBE® konveyör bant optimizasyonu, GIRONET® silo temizleme ekipmanı ve servisi, vakumlu temizleme cihazları, bant sıyırıcıları bilinen ürünleridir.
TEMA,
mineral, kimyasal, yiyecek ve biyokitle endüstrileri için akışkan yataklı kurutucular üretmektedir. Bu ürünler aynı zamanda RDF (Refused Derived Fuel) ve çamur gibi katı alternatif yakıtlar için de başarıyla kullanılmaktadır.
Equipo,
kompostlama, biyolojik kurutma, biyolojik stabilizasyon, atıkların GORE örtü sistemleri kullanılarak kurutulması ve aerobik atık arıtma/özel eğimli GORE zarı kurutma teknolojisi konularında çözüm ortağıdır.
HGH
ürünleri KILNSCAN 23®: Döner fırın manto sıcaklığı, refrakter kaplama kalınlığı ve fırının eksenden sapmasına sebep ısıl deformasyon ölçümü için kızılötesi tarayıcılar üretir.
İlk tesisi hangi çimento fabrikası için yaptınız?
Türkiye’de atıkların nasıl alternatif yakıt olarak değerlendirileceği konuşulurken Akçansa liderliğin getirdiği bir pozisyonla öncülük yapıyor ve ilk tesisi 2007 yılında Akçansa Büyükçekmece fabrikasında gerçekleştiriyoruz.Sonrasında Bursa Çimento, Çimsa Eskişehir, Çimentaş İzmir, Akçansa Çanakkale, OYAK Bolu, OYAK Adana (RDF Kontamine ile) ve son olarak da OYAK Ünye fabrikası ile devam ediyor. OYAK Ünye fabrikasında belediye atıklarının alternatif yakıt olarak kullanılması önemli bir konu. Çünkü Ünye’de herhangi bir endüstriyel atık yok, çıkan atıkların değerlendirilmesi lazım. Bu projeyi yoktan var eden Yıldıray YILDIZ Bey’in tecrübeleri ile iyi bir sonuç elde edeceğiz ve bu tesis sektör için iyi bir gösterge olacak.
Türkiye’deki dağılıma baktığımız zaman Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi gibi endüstriyel atıkların yoğun olduğu bölgelerdeki fabrikalar daha şanslı. Doğu’da ise bu yatırımları cazip hale getirecek büyüklükte endüstriyel atık bulmaları daha zordu; ta ki belediye atıkları devreye girene kadar. Belediyeler de bu konuda istekli ise işletmeler bu yatırımı yapabilirler. Bu yatırımlar iyi bir hazırlık sürecini gerektiriyor. Bu konuda da Vecoplan Dünya’nın lideri ve 60’lı yılların sonunda bu işe girmişler, atıklar konusunda en eski firmalardan biri olmasına rağmen onlarda bile öğrenme süreci devam ediyor diye düşünüyoruz. Çünkü atık, çimentocuların bildiği malzeme gibi davranmıyor; kömürün, klinkerin davranışını herkes çok iyi biliyor. Ama atıkta öyle değil, çünkü homojen bir şey değil. Belli bir endüstriden gelen malzemenin davranışı faklı olabiliyor. Dolayısı ile öğrenme sürecinde Türkiye, daha yolun başında. Almanya’da bu oranlar %60’ları geçti, %70’lere ulaştı. Türkiye’de ise son yatırımlarla %5’e çıkmış olsun.
Ön hazırlık süreci önemli değil mi? Bu süreç nasıl ilerliyor?
Çimento fabrikasının bulunduğu bölge itibari ile hangi atık kaynaklara ne miktarda sahip olduğu ve bunun süreklilik arz edip etmeyeceğinin envanterinin çalışılması gerekiyor. Bu kaynakların uzaklığı, fabrikaya taşınması, evsafı gibi hususlar değerlendiriliyor. Hataya sebep vermemek adına sürecin başından itibaren yatırımı yapacak olan fabrika yetkilileri ile fikir alışverişinde bulunarak çalışıyoruz.
Son yıllarda bu konularda seminerler düzenleniyor…. Sizin de düzenli olarak yaptığınız seminerleriniz var mı?
Somer İnternational olarak 3, 4 senede bir ana firmalarımızla birlikte sektördeki üst düzey yöneticilerin katıldığı çimento günleri semineri düzenliyoruz.
Atık yöneticileri de bu konuda daha bilgi sahibi değil mi?
Artık herkes bölgesinde ne var ne yok iyi biliyor, belli fizilibilite çalışması yapmış. Yatırımı gerçekleştirirken nelere dikkat etmesi gerektiğini araştırıp, daha teknik konuları soruyorlar. Çünkü yükselen fosil yakıtlarının fiyatları kömür ve petrol fiyatları bu yatırımları biraz daha zorunlu kılıyor ve bu yatırımlar ciddi tasarruflar getiriyor. Çimento sektöründe artık maliyetlerinizi düşürerek rekabet yapabiliyorsunuz.
Türkiye’deki pazar payınızla ilgili bilgi verir misiniz?
Çimento sektöründeki alternatif yakıt projelerinde Vecoplan ile, döner fırınlarda Pillard’ın son jenerasyon Novaflam ve Rotaflam ile Pazar payında %50’lere ulaşmaktayız. Brokk uzaktan kumandalı robotları da hemen hemen tüm çimento fabrikalarında kullanılmakta olup sayıları 30’u geçmiştir. Bricking Solutions emniyet kafesleri, işci sağlığı ve güvenliğine verilen önemin artmasıyla sıkça kullanılmaya başlanmıştır. Demir çelik sektörüne çimentodan başımızı kaldırıp ağırlık veremiyorduk, 2-3 senedir sektörde yer alabilmek adına yoğun çalışmalara başladık. Çalışmalarımıza kadromuzu oluştururken yeni arkadaşlarımız dahil oldu.
Teknik servis hizmeti veriyor musunuz?
Brokk için geçen sene teknik hizmet vermeye başladık. Ayrıca, temsilcisi olduğumuz firmaların hepsi ihtiyaç halinde teknik elemanlarını sahaya göndermektedir.