Uğur Erşen Şenbil
Yapı Kimyasalları Ar-Ge Müdürü
Ak-Kim Kimya Sanayi ve Tic. A.Ş.
Türkiye’de inşaat sektörü ülke ekonomisinin lokomotifi konumundaki pozisyonunu devam ettirmektedir. Artan nüfusun konut ve sosyal ihtiyaçları ve de kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle ülkemiz beton üretimi konusunda diğer ülkelere kıyasla yüksek üretim hacmine sahiptir. Bu durum beton katkılarının üretim hacmini de doğrudan etkilemektedir. Betondan istenilen performans özelliklerine göre, TS EN 934-2 standardı kapsamında çeşitli tiplerde beton katkıları kullanılmaktadır. Bu yazıda Türkiye Katkı Üreticileri Birliği’nden alınan veriler ile Türkiye’nin son beş yıl boyunca kimyasal beton katkıları üretim hacmindeki gidişatı istatistiki olarak incelenmiştir.
Yazıda yer alan katkıların isimleri ve standart kapsamındaki çizelge detayları aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
Tablo 1: Katkı tipleri ve standart detayları
TS EN 934-2 standardında polikarboksilat (PC) esaslı yüksek oranda su azaltıcı / süper akışkanlaştırıcı katkılar için ayrı bir çizelge bulunmamaktadır, Çizelge 3 + Çizelge 11 içinde geçmektedir. PC esaslı kimyasal beton katkılarının kırılımını ayrıca görmek için, bu grup grafiklerde ayrıca belirtilecektir, bu grupta belirtilen miktar YOSA/SA toplam miktarının içindedir.
1. 2015 Yılı Türkiye Kimyasal Beton Katkıları Üretim Verileri:
2015 yılında 473362 ton kimyasal beton katkısı üretilmiştir. Bu miktarın %86,3’ünü beton akışkanlaştırıcıları (SA/A + YOSA/SA) oluşturmaktadır. Bu nedenle en çok ihtiyaç duyulan kimyasal beton katkı grubunun beton akışkanlaştırıcı grubu olduğu söylenebilir. Kendi içinde de yüksek oranda su azaltıcı / süper akışkanlaştırıcı katkılar, su azaltıcı / akışkanlaştırıcı katkılara göre 2,9 kat daha fazla üretilmiştir. PC esaslı YOSA/SA katkılarının üretimi toplam YOSA/SA katkılarının üretiminin %30,0’ı kadardır. Püskürtme beton katkıları, toplam katkı miktarının %12,0’ı kadardır ve akışkanlaştırıcı katkı grubundan sonra en çok kullanılan katkı grubudur. Diğer katkı grupları toplam katkı miktarının %1,7’sini oluşturmaktadır ve diğerlerine kıyasla minör gruplar olarak yer almaktadır.
Şekil 1: 2015 yılı Türkiye kimyasal beton katkıları üretim verileri
2. 2016 Yılı Türkiye Kimyasal Beton Katkıları Üretim Verileri:
2016 yılında 558625 ton beton katkısı üretilmiştir. Bu miktarın %87,0’ını beton akışkanlaştırıcıları oluşturmaktadır. YOSA/SA grubu, SA/A grubuna göre 2,6 kat daha fazla üretilmiştir. Bir önceki yıla göre her iki katkı grubunda da üretim hacmi olarak artış olsa da su azaltıcı / akışkanlaştırıcı grubundaki artış daha fazla olmuştur ve bu katkı grubuna duyulan ihtiyacın 2016 yılında daha fazla olduğu söylenebilir. PC esaslı YOSA/SA katkıların üretimi toplam YOSA/SA katkılarının üretiminin %38,0’i kadardır. Bir önceki yıla göre PC esaslı katkıya ihtiyacın arttığı görülmektedir. Püskürtme beton katkıları, toplam miktarın %11,5’ini oluşturmaktadır. Bir önceki yıla göre miktarsal olarak artmış olsa da, toplam katkı üretim miktarı tablosunda yüzdesel olarak düşmüştür. Diğer katkı grupları toplam katkı miktarının %1,5’ini oluşturmaktadır ve bir önceki yıla göre az miktarda artış olsa da oransal olarak azalmıştır.
Şekil 2: 2016 yılı Türkiye kimyasal beton katkıları üretim verileri
3. 2017 Yılı Türkiye Kimyasal Beton Katkıları Üretim Verileri:
2017 yılında 596540 ton beton katkısı üretilmiştir. Bu miktarın %86,3’ünü beton akışkanlaştırıcıları oluşturmaktadır. YOSA/SA grubu, SA/A grubuna göre 2,6 kat daha fazla üretilmiştir. Bir önceki yıl ile oransal olarak aynı seviyededir ve her iki katkı grubuna olan ihtiyaç paralel şekilde artmıştır. PC esaslı YOSA/SA katkıların üretimi toplam YOSA/SA katkılarının üretiminin %40,0’ı kadardır. Bir önceki yıla göre PC esaslı katkı üretimi artmıştır, PC esaslı katkıya olan ihtiyacın arttığı söylenebilir. Püskürtme beton katkıları, toplam miktarın %12,2’sini oluşturmaktadır. Bir önceki yıla göre hem üretim hacmi olarak hem de oransal olarak artmıştır. Diğer katkı grupları toplam katkı miktarının %1,4’ünü oluşturmaktadır ve bir önceki yıla göre üretim hacmi olarak az miktarda artış göstermiştir.
Şekil 3: 2017 yılı Türkiye kimyasal beton katkıları üretim verileri
4. 2018 Yılı Türkiye Kimyasal Beton Katkıları Üretim Verileri:
2018 yılında toplam 581815 ton beton katkısı üretilmiştir. 2015 yılından beri toplam üretilen katkı miktarında ilk defa düşüş yaşanmıştır. Bu miktarın %82,5’ini beton akışkanlaştırıcıları oluşturmaktadır. YOSA/SA üretim hacmi bir önceki yıla göre %22,0 azalırken; SA/A grubu bir önceki yıla göre %31,0 artmıştır. YOSA/SA grubu, SA/A grubuna göre 1,5 kat daha fazla üretilmiştir. 2018 yılında su azaltıcı / akışkanlaştırıcı katkı grubuna ihtiyacın arttığı görülmektedir. PC esaslı YOSA/SA katkıların üretimi toplam YOSA/SA katkılarının üretiminin %72,0’ı kadardır. PC esaslı katkı üretimi bir önceki yıla göre önemli ölçüde artmıştır ve süper akışkanlaştırıcı grubu katkılarda PC esaslı katkıya ihtiyaç daha fazla olmuştur. Önceki yıllara kıyasla önemli bir gelişme olarak göze çarpmaktadır. Püskürtme beton katkıları, toplam miktarın %13,8’ini oluşturmaktadır. Bir önceki yıla göre hem üretim hacmi olarak hem de oransal olarak artmıştır. Diğer katkı grupları toplam katkı miktarının %3,7’sini oluşturmaktadır ve bir önceki yıla göre hem üretim hacmi olarak hem de oransal olarak önemli ölçüde artmıştır. Bir önceki yıla göre hava sürükleyici katkılar 2,0 kat; priz hızlandırıcı katkılar 2,9 kat; su geçirimsizlik katkıları 4,0 kat artmıştır.
Şekil 4: 2018 yılı Türkiye kimyasal beton katkıları üretim verileri
5. 2019 Yılı Türkiye Kimyasal Beton Katkıları Üretim Verileri:
2019 yılında toplam 448470 ton beton katkısı üretilmiştir. Bir önceki yıla göre üretim miktarı %22,9 azalmıştır ve son beş yılın en düşük üretim hacmi gerçekleşmiştir. Üretilen toplam miktarın % 80,0’ını beton akışkanlaştırıcıları oluşturmaktadır. Her iki katkı grubu da hem üretim hacmi olarak hem de oransal olarak azalmıştır. YOSA/SA grubu, SA/A grubuna göre 1,5 kat daha fazla üretilmiştir. PC esaslı YOSA/SA katkıların üretimi toplam YOSA/ SA katkılarının üretiminin %70,0’ı kadardır. Püskürtme beton katkıları, toplam miktarın %16,0’ını oluşturmaktadır. Bir önceki yıla
göre üretim hacmi olarak azalmış olsa da son beş yıl göz önünde bulundurulduğunda toplam katkı miktarına göre oranı en yüksek olan yıl olmuştur. Diğer katkı grupları toplam katkı miktarının % 3,9’unu oluşturmaktadır ve bir önceki yıla göre üretim hacmi olarak azalmış olsa da son beş yıl göz önünde bulundurulduğunda toplam katkı miktarına göre oranı en yüksek olan yıl olmuştur.
Şekil 5: 2019 yılı Türkiye kimyasal beton katkıları üretim verileri
Sonuç ve Değerlendirme
• Türkiye beton katkıları üretim miktarı konusunda Avrupa’da açık ara birinci sırada yer almaktadır.
• 2015 yılından itibaren artış eğiliminde olan üretim miktarı 2018 yılında ilk defa düşüş yaşamıştır ve 2019 yılında en düşük seviyeyi görmüştür.
• Son 5 yılda üretim miktarının en yüksek olduğu yıl 2017 olmuştur.
• Yüksek oranda su azaltıcı / süper akışkanlaştırıcı katkı grubu her yıl su azaltıcı / akışkanlaştırıcı katkı grubuna göre daha fazla üretilmiştir.
• 2015, 2016, 2017 yıllarında YOSA/SA grubu akışkanlaştırıcılarda SA/A grubuna göre ortalama 2.7 kat daha fazla üretilirken; 2018 ve 2019 yıllarında bu katsayı 1.5’e düşmüştür. SA/A katkı grubunun kullanımı artmıştır son yıllarda.
• PC esaslı süper akışkanlaştırıcıların üretimi, diğer tip süper akışkanlaştırıcılara göre her geçen sene artmıştır ve 2018 ile 2019 yılında oransal olarak en üst seviyeye çıkmıştır.
• Püskürtme beton katkılarının üretimi 2015-2018 arasında sürekli artış gösterirken, 2019 yılında üretim miktarında düşme olmuştur. Buna rağmen 2019 yılında son 5 yıla kıyasla toplam katkı üretim miktarındaki payı en yüksek seviyeye ulaşmıştır.
• Hava sürükleyici, priz hızlandırıcı, su geçirimsizlik kimyasal katkı gruplarının üretimi 2015-2017 yılları arasında küçük miktarlarla artarken 2018 yılında artış ivmesi en yüksek seviyeye ulaşmıştır ve üretim miktarı olarak en fazla üretilen yıl olmuştur. 2019 yılında üretim miktarı azalmış olsa da son 5 yıla kıyasla toplam katkı üretim miktarındaki payı en yüksek seviyeye ulaşmıştır.
Türkiye, beton katkıları konusunda know-how, üretim ve aplikasyon teknolojisi açısından üst düzey bir noktadadır. Betondan istenilen performans özelliklerine göre her tipte kimyasal katkıyı üretebilme yeteneğine sahiptir. Türkiye sahip olduğu bu konum ile kimyasal beton katkıları sektöründeki en önemli oyuncu olarak yoluna devam etmektedir.
CemenTürk Dergisi
CemenTürk, 2008 yılından itibaren iki ayda bir yayınlanan hazır beton ve çimento sektörüne ait bir sektör dergisidir. AjansGN’nin öncü, yenilikçi ve istikrarlı kimliğiyle sektörel yayıncılığa önemli bir ivme kazandıran CemenTürk, sektörün ortak sesi olmaya devam etmektedir.
Benzer İçerikler
